Alles wat je moet weten over werkbladen

By Menno Vlek blog 1 april 2022

Het belang van het werkblad in je keuken kun je bijna niet overschatten. Het is dé blikvanger én de plek waarop je je eten bereidt. In deze post lees je waarop je moet letten om het werkblad te kiezen dat past bij jouw wensen, situatie en budget.

Ga er maar aanstaan, een keukenblad kiezen. Het aantal materialen waaruit je kunt kiezen, is enorm. En elk heeft zijn eigen esthetische en praktische eigenschappen. Dat klinkt goed natuurlijk, maar het stelt je ook voor een opgave. Want: hoe kies je het juiste blad voor jouw situatie?

De meeste mensen kiezen in eerste instantie op uiterlijk. Omdat je keukenblad de aandacht trekt, moet het blad mooi zijn. Maar de kwaliteit ervan is minstens net zo belangrijk. Vooral voor de fanatieke kokers onder ons.

Je kunt het mooiste en kwalitatief beste blad kiezen, maar uiteindelijk speelt je budget altijd een doorslaggevende rol. Misschien moet je wel op zoek naar een goedkoper alternatief dat toch aan jouw eisen voldoet.

Daarom is het belangrijk dat je goed geïnformeerd een keukenzaak binnenstapt. Deze post biedt je onafhankelijke informatie, zodat je van tevoren al weet wat de mogelijkheden zijn en waarop je moet letten.

Want onthoud: een keukenzaak probeert je te verkopen wat ze willen verkopen, en dat is niet altijd het beste voor jouw situatie. Wat dat betreft, raad ik je aan ook de post over hoe je de beste keukenprijs krijgt te lezen.

Hoe bepaal je wat het beste materiaal is voor jouw keukenblad?

Het kopen van een nieuw keukenblad is niet per se een kwestie van het mooiste blad uitkiezen van de beste kwaliteit. Hier geldt: het voor jou beste keukenblad hangt af van je eigen wensen, situatie en budget.

Dus wanneer je een aanrechtblad gaat uitkiezen, is het goed na te denken over hoe je het zult gebruiken. Zo krijg je een beeld van hoe slijtvast en gemakkelijk te onderhouden het werkblad moet zijn.

Hoe kom je daar achter? Simpel. Stel jezelf van tevoren een aantal belangrijke vragen:

Ben je bereid een keukenblad te onderhouden (zoals vereist bij marmer en hout)?
Wil je een onderhoudsvrij materiaal?
Zet je hete pannen recht op het werkblad of gebruik je altijd een onderzetter?
Vind je het prima een hoogglanzend werkblad te onderhouden of is een matte afwerking geschikter voor jouw gezin (bijvoorbeeld als je kleine kinderen hebt die graag alles aanraken)?
Hoe vaak kook je? Als je elke dag eten bereidt, zul je je werkblad dagelijks reinigen. Dan heb je een materiaal nodig dat ook zijn kwaliteit behoudt bij regelmatige reiniging.
Welk materiaal past bij (de kleur van) je keukenkastjes, vloeren en andere elementen in je keukenruimte?

Wat voor soort keukenbladen zijn er (voor- en nadelen)?

De belangrijkste factor bij de keuze van een werkblad is het materiaal. Er zijn er vele tientallen, maar het voert te ver om ze hier allemaal te bespreken. De meest voorkomende opties zijn steen, hout, composiet en kunststof, elk met zijn eigen unieke eigenschappen.

Natuursteen en hout zien er met hun gevarieerde kleuren en patronen prachtig uit in een traditionele keuken, maar zijn gevoelig voor krassen en vlekken. Daardoor zijn afdichting en regelmatig onderhoud nodig.

Een eenvoudig alternatief is een composietmateriaal, zoals kwarts, dat natuurlijke mineralen mengt met hars om zeer duurzame oppervlakken te creëren die niet poreus zijn en gemakkelijk zijn te reinigen. Het nadeel is dat deze materialen duur kunnen zijn en speciale montage vereisen.

Heb je een beperkt budget, dan is een kunststof werkblad de beste keuze. Kunststof werkbladen bestaan uit een HPL-toplaag met een patroon op een plaat. Die kan gemaakt zijn van vezelplaat of multiplex. Ze kunnen geleverd worden in honderden afwerkingen, van verweerd hout tot geaderd marmer en tegen een fractie van de prijs van die materialen. En ze zijn toch waterbestendig.

Alternatieven zijn roestvrij staal en beton. Die worden steeds populairder en zijn vooral interessant als je op zoek bent naar een trendy industriële look.

Steen

Steen is een natuurlijk materiaal en heeft daardoor een grote aantrekkingskracht. Graniet, kwarts, marmer en zelfs het synthetische composiet stralen een bepaalde luxe en klasse uit die je in veel andere materialen niet vindt.

Composiet

Keukenbladen van composiet worden gemaakt door vermalen steen te combineren met een acrylhars en kleurstoffen. Deze massieve oppervlaktematerialen zijn zeer geschikt voor moderne keukens. Ze zijn over het algemeen tot 3 meter naadloos. Dit is inclusief uit één stuk lopende, gegoten spoelbakken en spatranden. Dit kan overigens niet als je bijvoorbeeld een kokendwaterkraan neemt. Composiet is tot op zekere hoogte ook hittebestendig en krasvast, maar het kan niet concurreren met keramiek.

Voordelen

Hittebestendig en krasvast
Bestand tegen vlekken
Kan in elke haakse vorm worden gegoten
In veel kleuren verkrijgbaar, mits er vraag naar is
Eenvoudig te herstellen

Nadelen

Duur

Onderhoud

Eenvoudig – afnemen met een doek en warm water

Graniet (soorten (kwartsiet))

Graniet is het resultaat van het afkoelen van onder druk gezet magma over miljoenen jaren, wat resulteert in mooie en bijzondere tekeningen. Elk granieten blad is uniek. Als graniet goed is afgedicht, is het ook vlekbestendig en, eenmaal geïnstalleerd, heeft het geen onderhoud meer nodig.

Voordelen

Antibacterieel
Makkelijk schoon te maken
Elk blad is uniek

Nadelen

Heel zwaar
Duur

Onderhoud

Eenvoudig – afnemen met warm water en een microvezeldoek

Marmer

Marmer is een harde, kristalachtige variant van kalksteen die van oudsher wordt gebruikt in architectuur en de beeldhouwkunst. Vandaar de associatie met klassieke elegantie en luxe. Een beetje marmer is één van de gemakkelijkste manieren om je keuken een luxe uitstraling te geven zonder dat het uitbundig hoeft te zijn.

Voordelen

Luxe uitstraling
Hittebestendig

Nadelen

Poreus, dus gevoelig voor vlekken
Krast relatief gemakkelijk
Duur

Onderhoud

Lastig – gevoelig voor vlekken en marmer reageert op veel vloeistoffen. Gebruik een zachte doek en warm water

Kwarts

Kwarts is een door de mens vervaardigd alternatief voor materialen als graniet en marmer. Met behulp van industriële technieken wordt natuurlijk kwarts met hars versterkt, waardoor een slijtvast en aanpasbaar werkblad ontstaat.

Kwarts is in de loop der jaren steeds populairder geworden en biedt een meer uniform, eigentijds stenen werkblad. Het is van nature bestand tegen vlekken en krassen, maar is minder hittebestendig dan graniet.

Voordelen

Slijtvast
Antibacterieel
Gemakkelijk schoon te maken
Onbeperkt kleurengamma

Nadelen

Heel zwaar
Duur

Onderhoud

Eenvoudig – afnemen met een doek en een warm sopje

Keramiek

Keramische werkbladen zijn populair omdat ze veelzijdig en superhygiënisch zijn. Keramiek is een zeer sterk materiaal: je werkblad blijft er jarenlang goed uitzien. Het materiaal is verkrijgbaar in een groot aantal kleuren en afwerkingen. Keramiek kan worden gebruikt om de stijl te creëren die je wenst, wat je ook in gedachten hebt. Het is bovendien een zeer slijtvast en duurzaam oppervlak dat bestand is tegen water, schimmel en bacteriën.

Voordelen

Zeer duurzaam en hitte- en vochtbestendig
Gemakkelijk te onderhouden
Zeer krasbestendig

Nadelen

Werkblad kan barsten gaan vertonen
Lage puntbelasting (makkelijk stukjes van de randen)
Beperkt kleurengamma

Onderhoud

Eenvoudig – maar ruim gemorste vloeistoffen snel op en vermijd bleekmiddel

Dekton

Dekton werkbladen zijn de nieuwste rage in keukenwerkbladmaterialen. Het is gemaakt van een gepatenteerde mix van natuurlijk kwarts, porselein en glas. Deze grondstoffen worden samengesmolten en onder hoge druk samengeperst om een plaatmateriaal te creëren dat heel dicht en compact is. Sterker nog, de compactheid is één van Dektons belangrijkste verkoopargumenten. Met een dikte van slechts 2 cm kan Dekton-aanrechtbladmateriaal veel dunner zijn dan andere populaire opties. Daardoor krijg je meer ontwerpflexibiliteit en een slank profiel.

Voordelen

Slank profiel
Ontwerpflexibiliteit
Krasbestending
Vlekbestendig
Hittebestendig

Nadelen

Duur
Gelimiteerd aantal fabrikanten en installateurs
Beperkt aantal randstijlen
Beschadigingen zijn lastig te herstellen

Onderhoud

Eenvoudig – milde zeep en water kan, maar het is beter een sprayreiniger voor harde oppervlakken te gebruiken

Beton

Beton wordt voor allerlei toepassingen gebruikt en is ook voor keukenwerkbladen een prima materiaal met specifieke voordelen (maar ook nadelen). Beton biedt flexibiliteit en een creatief potentieel dat andere materialen niet bieden. Met een betonnen aanrecht heb je alle controle in eigen handen. Maar let op: leveranciers bieden vaak géén garantie op betonnen werkbladen.

Voordelen

Duurzaam
Scheuren kunnen worden gerepareerd
Gemakkelijk aanpasbaar aan jouw wensen
Verkrijgbaar in vele kleuren

Nadelen

Vaak GEEN garantie
Het kan barsten
Gevoelig voor vlekken en krassen
Imperfecties
Vereist veel onderhoud
Zwaar
Duur

Onderhoud
Lastig – dagelijks onderhoud is vrij eenvoudig: schoonmaken met een niet-schurend materiaal en afspoelen met schoon koud water; wel moet je beton elke 1 tot 3 jaar opnieuw sealen.

Oppervlaktebewerkingen stenen werkbladen

Wil je een stenen aanrechtblad dan komt die in eerste instantie uit de groeve. Vaak wordt die dan in een fabriek op maat gezaagd. Dat zagen gebeurt met water om de zaag te koelen. Daarna komt er een zogenaamde oppervlaktebewerking aan te pas. Daarin worden drie soorten onderscheiden: glanzend (gepolijst), mat (gezoet) en antiek (gebrand). Hieronder leg ik kort uit wat het betekent en wat de eigenschappen ervan zijn.

Glanzend: water combineren met het op en neer gaan van de zaag creëert een glanzend effect. Daarna wordt de stenen plaat gepolitoerd. Dat zorgt ervoor dat de textuur van de steen dicht en glanzend is. Het voordeel daarvan is dat je geen kringen en vlekken op je werkblad krijgt. In de basis is een glanzend werkblad bovendien makkelijk te onderhouden.
Mat: bij een mat werkblad wordt de glans die bij het zagen van het blad ontstaat eraf gehaald (dat proces heet zoeten). Daardoor gaat de structuur van het blad iets meer openstaan. Het gevolg is dat er gemakkelijker kringen en vlekken in het blad trekken. Er bestaan gelukkig technieken die ervoor zorgen dat het blad een afwerking krijgt waardoor kringen of vlekken geen kans hebben. Dat wordt een eierschaal- of leather-afwerking genoemd.
Antiek: wie graag een verweerd uiterlijk wil voor een stenen aanrechtblad, komt uit bij de oppervlaktebewerking antiek. Dit proces, branden genoemd, zorgt ervoor dat het blad er minder strak afgewerkt uitziet, en daarmee natuurlijker. Het gevolg van deze behandeling is dat de structuur van het blad nog meer open gaat staan. Daardoor trekken kringen en vlekken nog sneller in het werkblad. Gelukkige trekken die ook sneller weg dan bij een matte oppervlaktebewerking. Keukenbladen met deze oppervlaktebewerking worden veel gebruikt voor landelijke keukens.

HOUT

Hout straalt sfeer en warmte uit. Daardoor is het voor veel mensen een esthetisch fraaie optie voor hun keukenwerkblad. Dit natuurlijke product is het echter wel onderhoudsgevoelig. Daarom bestaan er (goedkopere) oplossingen zoals kunststof werkbladen.

Hardhout

Hardhout is een prachtig natuurlijk materiaal. Er zijn vele soorten hardhout, maar niet elk materiaal is even geschikt (of zelfs legaal) voor gebruik als keukenblad. Voor een traditionele look zijn esdoorn, eik en beuk geschikt. Voor een iets exotischere uitstraling zijn wengé, bamboe of iroko goede opties. Zorg ervoor dat je altijd duurzaam hardhout kiest (sommige houtsoorten zijn beschermd).

Voordelen

Verschillende houtnerven en kleuren
Antibacterieel indien goed onderhouden
Wordt mooier met het verstrijken der jaren
Herstellen van beschadigingen is vrij simpel

Nadelen

Vereist tweejaarlijks onderhoud
Gevoelig voor vlekken
Gevoelig voor krassen

Onderhoud

Lastig – verwijder gemorste vloeistoffen direct en vermijd chemicaliën

Kunststof werkbladen

Een kunststof keukenblad is één van de meest verkochte keukenbladen. Dit soort aanrechtbladen wordt vaak aangeduid als HPL, de afkorting van High Pressure Laminate. Een dergelijk keukenblad is opgebouwd uit diverse lagen die onder druk zijn samengeperst. Dat maakt het materiaal heel sterk en vormvast.

Spaanplaat binnenkern

Een keukenblad van spaanplaat bestaat uit verlijmde houtvezels waarover een laag van hard kunststof is aangebracht. Spaanplaat keukenbladen zijn het goedkoopst in de zeer gevarieerde markt van keukenbladen. Een spaanplaat keukenblad is beperkt in zijn mogelijkheden. Zo ben je met dit materiaal gedwongen een opbouwspoelbak te gebruiken. De spoelbak kan niet ingefreesd worden.

Voordelen

Goedkoop
Licht
Eenvoudig te installeren
Makkelijk schoon te houden
Vereist weinig tot geen onderhoud
Vrijwel alle motieven en kleuren mogelijk

Nadelen

Schoonmaken aan de randen is lastig
Gevoelig voor water (kan bobbelingen veroorzaken
Niet krasbestending
Gevoelig voor vlekken
Niet hittebestendig

Onderhoud

Eenvoudig – regelmatig afnemen met een vochtige doek en een sopje

Multiplex binnenkern

Multiplex bestaat uit verlijmde dunne houtplaten. Dit zorgt voor een relatief sterk materiaal dat het mogelijk maakt een verzonken gootsteen in het werkblad te monteren. De toplaag wordt beplakt met decorpapier. Dit bepaalt de kleur en motief van het werkblad.

Voordelen

Goedkoop
Beschikbaar in veel verschillende kleuren en motieven
Waterdicht
Onderhoudsvrij

Nadelen

Niet hittebestendig: hitte kan leiden tot kleurverschil of gesmolten toplaag
Gevoelig voor krassen en deuken
Kan een ‘goedkope’ uitstraling hebben

Onderhoud

Eenvoudig – gebruik een mild schoonmaakmiddel zonder agressieve ingrediënten en laat geen water op het blad liggen.

Topcore

Topcore is een veelzijdig kunststof werkblad met voornamelijk voordelen dat de look en feel biedt van hout, beton, natuursteen of marmer. De structuur van een topcore-werkblad loopt op natuurlijke wijze door in de rand. Die is bovendien verkrijgbaar in verschillende diktes, van 1 tot 10 cm. Het materiaal is ook nog eens erg stoot- en krasvast. Het blijft daardoor jarenlang mooi.

Voordelen

Uitstekende prijs/kwaliteit-verhouding
Veelzijdig
Compact en daardoor stevig materiaal
Stootvast
Watervast
Hittebestendig
Hygiënisch
Makkelijk in onderhoud

Nadelen

Kern is in beperkt aantal kleuren leverbaar (facetrand kan afwijken van de kleur van de toplaag)

Onderhoud

Gemakkelijk – schoonmaken met vaatdoek en sopje met een mild vaatwasmiddel, goed naspoelen met schoon water

Overige materialen

De meest verkochte en daarmee populairste materialen voor keukenbladen heb ik hierboven wel genoemd, maar er is nog véél meer verkrijgbaar. Zo bestaan er ook werkbladen van terrazzo, glas en rvs om wat voorbeelden te noemen. Elk heeft uiteraard zijn eigen specifieke eigenschappen. Misschien hebben dat soort materialen net de look en uitstraling die je zoekt.

Wat kost een keukenblad?

Omdat markt van keukenbladen enorm groot en divers is, is het lastig om hier een sluitend antwoord op te geven. Ik kan je wel een indicatie geven van de vanaf-prijzen:

Spaanplaat keukenblad: vanaf 20 euro per meter
Kunststof aanrechtblad: vanaf 25 euro per meter
Houten keukenblad: vanaf 100 euro per meter
Multiplex keukenblad: vanaf 125 euro per meter
Granieten keukenblad: vanaf 125 euro per meter
Marmeren keukenblad: vanaf 200 euro per meter

Deze prijzen zijn slechts een richtlijn. Houd er rekening mee dat de prijzen kunnen verschillen aan de hand van de de gekozen dikte en kwaliteit van het gebruikte materiaal. Dat geldt met name voor natuurproducten als hout en steen. Welke houtsoort wil je, welke kwaliteit marmer of graniet?

Bovendien berekenen keukenzaken ook kosten voor:

Uitsparingen
Randafwerkingen
Verdikken van werkbladen
Hoekverbindingen
Spatranden
Vensterbanken

Wat is de juiste hoogte en diepte van een keukenblad?

Een keuken is mooi, maar uiteindelijk is het vooral een instrument dat de meeste mensen dagelijks gebruiken. Daarom is het belangrijk dat je keuken comfortabel is in gebruik. De juiste hoogte en diepte van je keukenblad zijn daarvoor essentieel.

Voor personen met een lengte tot 1.70 m wordt een hoogte aangehouden van 85 tot 90 centimeter. Voor mensen tussen de 1.70 en 1.90 m is dat 90 – 95 cm. Het spreekt voor zich dat personen die langer zijn dan 1.90 meter baat hebben bij een nog hoger werkblad, in elk geval hoger dan 95 cm. Onderschat het belang van de juiste werkhoogte niet. Daarmee voorkom je nek-, rug- en schouderklachten. Houd er rekening mee dat bij gebruik van een snijplank op je werkblad je werkhoogte 1 tot 2 centimeter hoger wordt.

Ook de diepte van het blad is belangrijk. Je wilt tenslotte altijd overal bij kunnen. De standaarddiepte van een keukenblad is 60 centimeter, maar een diepte van bijvoorbeeld 65 centimeter is vaak ook mogelijk. Bij veel keukenzaken betaal je voor een afwijkende diepte wel een meerprijs.

Vaak is het zo dat stenen werkbladen vaak voor dezelfde prijs 65 cm diep geleverd kunnen worden. Bedenk wel dat de kasten niet 5 cm dieper worden, maar vijf cm naar voren worden geplaatst. Het voordeel hiervan is dat je ruimte hebt achter de kasten voor leidingwerk.

Hoe onderhoud je jouw keukenblad?

Het onderhoud dat jouw keukenblad vereist, hangt sterk af van het materiaal. In veel gevallen volstaat een sopje en afspoelen met water, maar keukenbladen van beton of hout vergen aanzienlijk meer onderhoud. Je kunt hierboven lezen welk soort blad wat voor soort onderhoud vergt. Volg hierbij het advies van je leverancier.

Zorg ervoor, voordat je een beslissing neemt, dat je precies weet welk onderhoud jouw materiaal van voorkeur nodig heeft. Anders zou je weleens van een koude kermis kunnen thuiskomen.

Hoe kies je het juiste werkblad voor jouw keuken?

Hoe bepaal je wat het beste materiaal is voor jouw keukenblad?